Türk Devletleri Teşkilatı tarafından kurulan Türk Dünyası Ortak Alfabe Komisyonu, 34 harften oluşan Ortak Türk Alfabesi önerisi üzerinde uzlaştıklarını duyurdu.
Ortak Türk alfabesinin 'nasıl olacağı, yeni harflerin okunuşu, ortak Türk alfabesi hangi ülkelerde, ne zaman kullanılacağı?' merak konusu oldu.
Ortak Türk Alfabesi, Türk dillerindeki asal sesler esas alınarak ve aynı kaynaktan çıkanlar sınıflandırılarak tüm harflerin gösterildiği bir sistemdir.
Ortak alfabe, Türk devletleri arasında dilsel birliği sağlamanın yanı sıra kültürel bağları derinleştirmeyi amaçlar. Ortak Türk Alfabesi, Türk dünyasındaki farklı lehçeler ve dil gereksinimleri göz önünde bulundurularak tasarlanmıştır.
ORTAK TÜRK ALFABESİNDE KAÇ HARF VAR, OKUNUŞLARI NASIL?
Ortak Türk Alfabesi, 34 harften oluşmaktadır. Türk dünyası ortak alfabede Türkiye’de kullanılmayan 5 harf (Ä, N, U, Q, X) yer almaktadır. 34 harfli Türk alfabesinde harflerin okunuşu şu şekildedir:
Ä - Telaffuz: æ
Ň - Telaffuz: ŋ
Ŭ - Telaffuz: Uwo
Q - Telaffuz: kû
X - Telaffuz: eks
HANGİ ÜLKELER KULLANACAK?
Ortak Türk Alfabesini kullanacak ülkeler arasında; Türkiye, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Tataristan, K.K.T.C. ve Özbekistan yer alıyor.
NE ZAMAN KULLANILMAYA BAŞLANACAK?
Ortak Alfabe, 2026 yılında kullanılmaya başlayacak.
Ortak Türk Alfabesi çalışmaları 1991 yılında başlatılmıştır. Ardından Türk Şurası tarafından 1993’te Antalya’da gerçekleşen toplantıda ortak bir kararla Türkî Cumhuriyetlerinin alfabelerine Q, X, W, N, Ä harflerinin eklenmesi uygun görülmüştür. 2024’te Türk Dünyası Ortak Alfabe Komisyonu üçüncü toplantısında bu alfabe projesinde geliştirilmesi gereken hususlara ilişkin gerekli tespitler yapılmış ve çalışmanın neticesinde 34 harften oluşan Ortak Türk Alfabesi önerisi üzerinde uzlaşı sağlanmıştır.
Türkiye Cumhuriyeti, mevcut 29 harfli alfabesini kullanmaya devam ederken, diğer Türkiye Cumhuriyetleri arasında Latin alfabesine geçiş süresi hız kazanacak. Özbekistan, Kazakistan ve Azerbaycan gibi ülkeler, bu geçişi tamamlamak veya mevcut alfabelerini iyileştirmek için çalışmalarını sürdürüyor. Latin alfabesine geçiş süreci, Türk dünyasında hem kültürel hem de siyasi bağımsızlığın bir simgesi olarak görülüyor. Ortak alfabenin uygulanmasıyla Türk devletleri arasındaki iletişim daha kolay sürdürülecek. Bu, kültürel bağları da kuvvetlendirecek.
Bình luận